Heling door ontmoeting.
In mijn vorige blog schreef ik over de Voice Dialogue, een methode die ons helpt in gesprek te gaan met onze innerlijke stemmen. In deze blog wil ik dieper ingaan op hoe Voice Dialogue kan leiden tot persoonlijke groei. Daarbij maak ik een verbinding met de filosofie van Martin Buber en zijn ‘heling door ontmoeting’.
Wat is Voice Dialogue?
Voice Dialogue is als een praatprogramma in je hoofd, waarbij al je innerlijke stemmetjes – van de perfectionist tot de luiaard – een microfoon krijgen. Je ontdekt wie er steeds aan het woord is. Dit zijn primaire ikjes daarnaast zijn er ikjes die je onbewust het zwijgen oplegt. Deze laatsten noemen we verstoten ikjes. Het doel is niet om iemand de deur te wijzen, maar om een gespreksleider te worden voor de chaos in jezelf.
De muur in ons.
Zoals elke kerstperiode heb ik opnieuw geluisterd naar de Top 2000. Mijn nostalgische ikje en mijn emotionele ikje worden dan opnieuw leven in geblazen.
Een nummer dat voorbijkwam, is ‘Another Brick In The Wall’ van Pink Floyd. Wat mij betreft gaat het over de spreekwoordelijke muur die mensen in hun leven opbouwen. Hoe vaak bouwen we muren van overtuigingen, gewoontes en regels die we al sinds onze jeugd met ons meedragen? Veel regels zijn ongeschreven regels.
Primaire ikjes kun je zien als de teamleden van je innerlijke muur: altijd bezig met beschermen, controleren en presteren om je veilig te houden. Bijvoorbeeld, het Kritische Ikje beoordeelt ons om te zorgen dat we niet falen; het Perfectionistische Ikje streeft naar perfectie om erkenning te krijgen. Ze hebben een functioneel doel. Ze houden ons binnen de muren van de “sociale normen” en helpen angst of pijn te vermijden. Daarvoor duwen ze andere ikjes weg. Verstoten ze andere Ikjes. De verstoten ikjes.
Als ik een poosje even geen cliënten heb wordt het kritische ikje in mij overactief:” Je doet iets fout, je faalt”. Het wil me uit bescherming helpen. Het zelfverzekerde Ikje in mij gelooft zonder twijfel in zichzelf en neemt risico’s. Mijn kritische ikje kan dit zelfverzekerde ikje een verstoten ikje maken omdat, het bang is voor fouten en afwijzing. (Een kritisch Ikje zegt nu: “ ga je dit delen? Dat maakt je kwetsbaar, zou je dat wel doen?… echt.. “)
Primaire Ikjes doen me denken aan wat Buber de Ik-Het relatie noemt. Volgens Buber hebben we twee soorten relatie met mensen en de wereld om ons heen.
De Ik-Het relatie en de Ik-jij relatie.
De Ik-Het relatie is de meest voorkomende vorm van contact, waarbij we anderen en de wereld zien als middelen om onze eigen doelen te bereiken.
Dit kan gaan om praktische, functionele informatie. De ander is een object. het gesprek met een collega voor informatie of het praatje bij de kassa. Deze relaties zijn vaak vriendelijk, maar oppervlakkig, omdat we ons niet altijd in iedereen kunnen verdiepen.
Bij Buber ’s Ik-Het relatie draait het om de relatie tussen de Ik en de ander(en) en de verbinding met de wereld om ons heen. Dus buiten ons.
De primaire ‘ikjes’ in Voice Dialogue lijken op wat Martin Buber de Ik-Het relatie noemt. In deze relatie bekijkt het ‘Ik’ de ander of de wereld als iets praktisch of bruikbaars. Net zoals de Ik-Het relatie, zijn de primaire ‘ikjes’ delen van onszelf die gericht zijn op praktische taken en helpen om goed te functioneren in het dagelijks leven. Maar…..
…..Er is meer dan de Ik-Het relatie in ons leven.
De Ik-Jij relatie volgens Buber.
De ik-jij relatie beschrijft Buber als een diepe, wederkerige ontmoeting tussen twee mensen, waarin ze elkaar zien als uniek mens. De ander wordt niet voor eigen doeleinden gebruikt maar erkend in zijn of haar volle waarde. Deze ontmoeting noemt Buber “het werkelijke leven.”
Stel je voor dat je met een goede vriend of een toevallige voorbijganger praat en je echt luistert zonder oordeel, zonder afleiding. Jullie hebben een gesprek waarin jullie elkaar volledig aanvoelen en begrijpen, zonder verborgen agenda’s of verwachtingen. Dat is een moment van pure aanwezigheid en verbondenheid, een “ik-jij” relatie. Een ontmoeting die tijdloos aanvoelt en diep van betekenis is.
Voice Dialogue. Vriendschap sluiten met alle delen van jezelf.
Wat als we de ikjes zien als personen die leven in ons? Zouden er dan ook zo nu en dan een Ik-Jij relatie kunnen zijn zoals Buber dat bedoelt? Volgens Buber is dat noodzakelijk!
Zonder Het kan een mens niet leven. Maar wie alleen met Het leeft, is geen mens. (Martin Buber)
In de ruimte tussen het primaire ikje en een verstoten Ikje, (de Jij) kan echt contact ontstaan. Ze kunnen elkaar (h)erkennen in hun volle waarde. Als dat gebeurt ontstaat er “heling door ontmoeting” zoals Buber dat noemt. De gespreksleider, Het bewuste, volwassen Ikje kan hierin een bemiddelende rol spelen.
Heling door ontmoeting.
De jij in mij die mij ik maakt.
Heling door ontmoeting begint met het erkennen van alles wat in ons leeft—zonder oordeel, zonder afwijzing. Voice Dialogue leert ons om een gespreksleider te worden voor de chaos binnenin, zodat al onze delen, inclusief de verstoten ikjes, een stem krijgen.
Maar heling vindt ook plaats in de ontmoeting met de wereld buiten ons. Zoals Buber zegt, ontstaat écht leven in de Ik-Jij relatie—wanneer we geraakt worden door iets dat ons overstijgt. Dat kan de warmte van een ander mens zijn, de betovering van muziek, de stilte van de natuur, of de diepere verbinding met wat ik de overstijgende Jij noem: God.
Heling door ontmoeting is niet alleen een innerlijke reis, maar ook een samenspel tussen binnen en buiten. Waar vind jij die ontmoeting? Wat spreekt jou aan, raakt jou, en heelt jou?
Inspiratie voor deze blog kwamen o.a. door de boeken:
Ik en Jij van Martin Buber en Verander niks, goed zijn in wie je bent van Karin Brugman.