Er zijn van die gewoontes die je doorgeeft waar je geen erg in hebt. Laatst kwam onze kleindochter (8 jr.) op bezoek en zei vol verbazing tegen ons “eten jullie pizza voor de tv…?” Tsjaa.. dat konden we niet ontkennen. Ze draaide zich om naar haar moeder (onze dochter) en zei: “Dat mogen wij niet!” Waarop onze dochter zei: “Dat hoort ook niet en dat gaan wij ook niet doen!” Waarmee ze gelijk de wind uit de zeilen nam van onze kleindochter. (Ik zag aan de glans in haar ogen dat ze dat toch echt wel een goed idee vond). En trouwens zei mijn dochter er achteraan (met een lichte glimlach):” Zo heb ik het ook niet geleerd! ”. Waarmee ze ons even subtiel op ons nummer zette.

Als ouders of verzorgers geef je je kind van alles mee. Waarden, gewoontes, tradities en overtuigingen. Soms bewust, soms zonder dat je het merkt. En ja, opgroeien en opvoeden, ik geloof dat perfecte ouders niet bestaan. Mijn vrouw heeft er iets goeds van gemaakt. Ik heb maar wat aangemodderd. Maar wat belangrijk is dat een kind de vrijheid krijgt om zelf iets van het leven te maken. Om eigen keuzes te maken en een eigen weg te gaan. En eigen fouten te maken. “Je mag zijn wie je bent.”
Zo voelt een kind zich thuis en verbonden met de familie, op een manier die bij hem of haar past.

En helemaal vrij? Ik maakte me ook wel zorgen en gaf grenzen aan en had zo nu en dan meningsverschillen. Niet later dan 24.00 uur thuis… etc. En zo met vallen en opstaan, vasthouden en loslaten zijn onze kinderen volwassen geworden. Misschien herken je je hierin?

Zo las ik een interview in de Trouw ( 11-10-2025) . Daarin zegt de Belgische schrijfster, Saskia De Coster:

“ Mijn opvoeding kwam met een vorm van geweld, dat klopt, maar als je zegt dat ik slecht werd behandeld, denk ik: goh, dat is toch zeker niet hun intentie geweest. Verder ga ik er niet veel meer over zeggen. Omdat ik mijn ouders wil beschermen, maar ook omdat ik beslist niet als een zielenpoot gezien wil worden. Bovendien is er altijd sprake van een zekere dynamiek. Er is geen simpel goed of fout.

“Dat ik nu nagenoeg geen contact meer met hen heb, komt doordat ze mijn zoon niet als hun kleinkind wilden aanvaarden. Want ik ben niet zijn biologische moeder, dus hoe zit dat dan? En al eerder: kunstenaar zijn, moet dat nu zo nodig? Uw hoofd boven het maaiveld uitsteken is iets wat ze in Vlaanderen liever niet doen. Niet opvallen, niet afwijken. Ze zijn het ook niet eens met veel dingen die ik in het openbaar heb gezegd, maar goed, wat geeft dat? Ik ben toch geen verlengstuk van mijn ouders?

Een niet- biologische kleinkind ? Kunstenaar zijn, moet dat nu zo nodig? Dit past niet binnen onze familie, ons denken of cultuur. Pas je aan, wijk niet af. Afspraak wordt opdracht …anders (h)erken ik je niet meer en neem ik afstand van je. Dan onthoud ik je mijn liefde en contact. Dit kan je gek maken en behoorlijk wanhopig. En tot het volledig breken met de familie leiden.

Elke familie heeft niet vastgelegde afspraken. Die afspraken krijg je in de vorm van onuitgesproken verwachtingen en verplichtingen. De bedoeling is dat je er erkenning en liefde voor terugkrijgt. Belangrijk voor een afspraak is dat het een wederzijdse overeenkomst is en niet eenzijdig opgelegd. Dat je ermee instemt en erachter staat en het niet voelt als huiswerk. Dat is waar Saskia De Coster mee te maken heeft en de reactie daarop van haar ouders.

Ik kan het zo verbeelden.

De ouder (rechts) staat niet achter de dochter, als steun in de rug of naast haar maar tegenover haar. Het is confronterend. De ouder draagt een rugzak vol met geschiedenis, waarden, cultuur, overtuigingen, loyaliteiten etc.

De rode draad (loyaliteit ) verbindt de ouder met de dochter. De gouden draad is het eigen pad, de eigen keuze die de dochter bewandelt.

De steen is symbool voor het struikelblok, de steen des aanstoots, de familieafspraak of hoe je het wilt noemen tussen ouder en kind (dochter). Deze steen verbind de rode draad met de gouden draad. De verwachtingen en de eenzijdige “afspraak” van de ouder drukt zo ook op het eigen pad van de dochter.

Je bent (vermoedelijk) voorwaardelijk “voor wat, hoort wat” opgevoed, “Eert uw vader en uw moeder” En : “Als je je boterham op eet mag je nog even spelen.” Die afspraken zijn al begonnen voordat je je er bewust van was. Daarbij hebben de ouders ook een rugzak mee te nemen. Er is geen simpel goed of fout. Dus je begint met achterstand en met schuld die je verbindt met je familieafspraak, je opdracht.

 

Heimwee: Je kunt je aanpassen aan de familieafspraak en het accepteren zoals het is. “He hoi,“ het zijn wel je ouders, je wilt ze toch niet kwijt”? Dit krijg je misschien te horen of misschien is er een stem van binnen die dat zegt. En zo onderdruk je je eigen gevoel. Word de steen dan niet een steen in je maag ?

Wegwee: Je volgt je eigen pad. Je hebt een afspraak met jezelf. Dit is wat ik wil. Wie ik ben. Je bepaalt zelf je route en met wie je dat doet. Want het is jouw last niet. “Ik ben toch geen verlengstuk van mijn ouders “ Maar voel je je daarmee gescheiden en uit elkaar getrokken? Heen en weer gerold. Zoals Bob Dylan ( mijn held) zingt in zijn klassieker, Like a rolling Stone: “How does it feel, to be on your own, with no direction home, like a complete unknown, like a rolling stone?”

Misschien… kun je de “familieafspraak” bespreken en samen herzien? Op basis van gelijkwaardigheid met elkaar praten en naar elkaar luisteren. Dat vraagt moed.

Oprecht naar de gevoelens en de geschiedenis van de ouder(s) te luisteren en deze proberen te begrijpen. En dan je eigen gevoelens uiten. En aan te geven dat jij niet kunt veranderen wat jouw pad is. En wie jij bent. En dat je graag wilt dat je ouder(s) deel van je leven zijn. En dat je graag hun steun wilt ook al zijn ze het niet eens met je keuze. En vertellen waar je behoefte aan hebt. En dan vraag je of ze deze nieuwe afspraak willen bevestigen.

Het is geen garantie voor succes. Je kunt afgewezen worden en dat is verlies, rouw. Dat je moet verwerken. Afwijzing activeert het pijncentrum in ons brein. Maar je hebt het geprobeerd en je hoeft daar geen spijt bij te voelen. Alleen al de moed dat je dit doet! En je gaat leven volgens je eigen voorwaarden met respect voor jezelf. En natuurlijk mag je de mooie, goede herinneringen koesteren.

In dit gezegde ligt een taak. Is er een last uit je verleden die je belast ? En wil je hier iets mee, voor jezelf, voor anderen of de volgende generatie? In mijn coaching kunnen we onderzoeken welke stapstenen en struikelblokken er in jouw leven zijn.

Deze blog is geschreven zonder A.I. De ongelukkige zinsbouw en onlogische redenaties zijn volledig voor mijn eigen rekening.