Ontworteld? – De weg terug naar je plek in het familiesysteem.

familiepatronen

Wat is Drenthe toch een prachtige provincie. Heidevelden, bossen en Hunebedden. Bij Anloo vind je het typisch Drentse, Strubben-Kniphorstbosch. Een wandeling door dit prachtige stukje bos gaf de inspiratie voor deze blog. Het woord ‘strubbe’ betekent kreupelhout. Strubben bestaan uit lage, grillig gevormde eikenbomen. Veel zware takken lopen bijna over de grond. Door eeuwenlang gebruik als hakhout en begrazing door schapen kregen de strubben hun opvallende vorm. Daardoor ontstonden kronkelende meerstammige eiken die vaak uit één stronk ontspruiten en daardoor een gemeenschappelijk wortelstelsel delen. Boven de grond zie je daar niets van. Toch hebben de strubben onderling ook elk hun eigen wortelstelsel.

Foto :  Strubben-Kniphorstbosch. bron : Wikimedia 

Strubbelingen. 

Het woord strubbe roept bij mij associaties op met het woord strubbelingen .En juist dat is wat veel van mijn cliënten ervaren: niet lekker in hun vel, geen grenzen aan kunnen geven, burnout, , spanning in hun (familie) relaties, besluiteloosheid, ongemak en allerlei vormen van innerlijke en uiterlijke strijd, samengevat: strubbelingen.

Deze strubbelingen beginnen vaak met het op dat moment actuele probleem,  bijvoorbeeld een (onterecht) ontslag, een echtscheiding, aanhoudende spanningen of ruzies binnen de familie of met de partner, rouwverwerking of overspannen door langdurige werkdruk.

Maar onder de oppervlakte hangen deze strubbelingen vaak samen met hun wortels — hun familiegeschiedenis, patronen die van generatie op generatie zijn doorgegeven. Deze onzichtbare draden uit het verleden werken nog altijd door. Ze verstrengelen zich met het heden, waardoor mensen  ‘in de knoop’ raken met hun wortels. Het gevolg: ze staan niet stevig meer, voelen zich ontworteld.

Een hulpmiddel dat ik gebruik om een familiegeschiedenis zichtbaar te maken is een genogram.

Genogram.

Een genogram is een overzicht van je familiesysteem, over meestal drie generaties. Het lijkt op een stamboom, maar een genogram gaat verder. Naast basisinformatie van de generaties, geeft het inzicht in het waarom van de loop der dingen. En waarom sommige dingen misschien nog steeds gaan zoals ze gaan. Een genogram maakt terugkerende patronen en dynamieken in je familiesysteem zichtbaar en helpt zo te begrijpen hoe het verleden je huidige leven beïnvloedt.

Het beste kan ik het laten zien in een voorbeeld. Ik heb het puur voor de overzichtelijkheid, heel eenvoudig gehouden. Zo rechttoe rechtaan gaat het in de praktijk meestal niet.

Genogram

Bovengronds: Het zichtbare actuele probleem. Frieda voelt zich overspannen. Haar werk geeft haar veel stress.Ze is altijd overuren aan het maken en staat altijd “aan”. Niks is haar teveel. 

Ondergronds :Terugkijkend op de wortels van haar geschiedenis is er invulling te geven op de waarom vraag. De oma van Frieda heeft een oorlogstrauma.

De relatie met haar dochter  (de moeder van Frieda) is  ongeïnteresseerd en apathisch. De moeder van Frieda “geeft” dit patroon door aan haar dochter. Ze heeft met Frieda een afstandelijke relatie.

Frieda gaat als tegenreactie, heel hard werken om “gezien”te worden door moeder.  De stress die dit veroorzaakt maakt haar overspannen. 

“Van wie bin ie d’r iene?”

In Drenthe zeggen we wel : “Van wie bin ie d’r iene?” Wat zo iets betekent als : “Bij welke familie hoor jij?” of “Wat voor soort persoon ben jij?” Stilstaan bij je familiegeschiedenis kan je verbinden met je (voor)ouders, je cultuur en je omgeving, wat een gevoel van thuishoren geeft.

Het kennen van het verleden – zoals armoede, migratie of oorlog – kan erkenning en perspectief bieden Verhalen, groot of klein, maken je geschiedenis levend en geven je leven meer diepgang. Dit kan helpen om familiegeheimen of trauma’s beter te begrijpen en te verwerken, vooral als er veel verzwegen is of als je je minder geworteld voelt in de samenleving.

Geworteld zijn: De minst erkende behoefte van de mens, maar wel de belangrijkste voor de ziel -Simone Weil. (Frans filosofe)

“net als planten hebben mensen wortels nodig”, schrijft de Franse filosofe Simone Weil. Voor planten zijn wortels van levensbelang. Bomen, bloemen, zelfs een grassprietje ontwikkelt wortels om voeding en stevigheid te krijgen.

“Elk mens heeft meerdere wortels nodig”  schrijft filosofe Simone Weil. En zij stelt dat de huidige mens “ontworteld ”is. Simone Weil beschrijft (o.a)  ontworteling als een toestand waarin mensen losraken van de betekenissen die hen verbinden met hun omgeving en verleden. Dit raakt aan mijn coaching. Die vaak ook over familiegeschiedenissen gaan. Want daarin zie ik dat mijn cliënten vaak “ontworteld” zijn geraakt. Ontworteld zijn is voelbaar verlies. Terwijl die wortels nodig zijn om stevig te kunnen staan.

Aandacht. 

Wat mij ook aanspreekt in  het werk van Simone Weil is wat zij schrijft over aandacht.  Het vermogen tot aandacht is wat ons mens maakt. Het zal niet lukken om aandacht met inspanning af te dwingen. Het heeft meer te maken met afwachten, je open stellen en het je laten overkomen. Daarbij wis je je eigenbelang uit. Voor Weil is aandacht veel meer dan een manier om kennis te verwerven; aandacht brengt licht in de ziel. Zo wil ik graag coach zijn.

In mijn coaching maak ik gebruik van genogram software. Daarmee heb ik het voorbeeld gemaakt. Eerder deed ik dat met papier en potlood wat gewoon een zooitje werd.  Voortdurend gummen verbeteren en ondertussen wordt het een onoverzichtelijke chaos. En je kunt er moeilijk samen aan werken. De genogram software die ik gebruik is precies voor het doel gemaakt en werkt perfect. Daarmee heb ik met mijn cliënt  online contact via pc, laptop, tablet of ipad waarmee we samen scherm delen. Een bijkomend voordeel is dat er geen reistijd en reiskosten zijn, je kunt er voor thuis blijven. Wil je jouw plek in het familiesysteem onderzoeken? Stuur me een berichtje.